اراده در قرار داد ازدواج مهمتربن رکن به شمار می آید. ازدواجی که بدون اراده ( قصد ) واقع شَود باطل و از درجه اعتبار ساقط است. بنابر این نکاح در حال مستی یا نکاح با شوخی و نکاح مجنون که به وسیله خود او بسته شده است، به علت فقدان قصد بی ارزش است. همین طور است اگر کسی را به خواب مغناطیسی برده ودر حالی که فاقد اراده است او را به ایجاب یا قبول ازدواج وادار کنند.
ماده 1062 قانون مدنی لزوم قصد را اینگونه بیان داشته است :" نکاح واقع می شود به ایجاب و قبول به الفاظی که صریحا دلالت بر قصد ازدواج نماید." اراده ممکن است در اثر اضطرار یا اکراه
شخص، معیوب شود یا از بین برود. لذا اگر اکراه به درجه اینباشد که اراده را از انسان سلب کند مثل اینکه شخصی را با تهدید به قتل یا ضرب برای عقد نکاح تحت فشار قرار دهند و اوبا
سنجیدن سود و زیان کار و بر خلاف میل باطنی خود نکاح را واقع سازداین نکاح غیر نافذاست یعنی بعد از رفع اکراه می تواند یا ازدواج را قبول و اجازه دهد ویا اینکه آن را رد کند.اما اگر اکراه به درجه ای برسد که اراده را سلب کند، و به تعبیر دیگر قصد را از میان ببرد؛ مثل اینکه شخصی را به قدری شکنجه کنند که بی اراده ازدواج را بپذیرد، یا اثر انگشت او را زیر سند ازدواج بزنند، این گونه اکراه موجب بطلان این ازدواج است.
- 1- حقوق خانواده صفایی و امامی
- 2-قانون مدنی ماده 1062